Azot to główny pierwiastek na ziemi, wszak zajmuje blisko 80% objętości składu powietrza. Jak wiadomo, występuje również w skroplonej formie, która cieszy się ogromną popularnością. Nie stanowi to wielkiej niespodzianki, ponieważ ze względu na swoje właściwości ma ogromny potencjał. W jaki sposób można wykorzystać ciekły azot i czy jest on w pełni bezpieczny?
Ciekły azot jako powszechnie stosowana substancja. Poznaj jego charakterystykę
Ciekły azot to nic innego jak niepalny i nietrujący gaz, aczkolwiek występujący pod nazwą cieczy kriogenicznej. Posiada szereg właściwości, które decydują o możliwościach użycia. Mistrzowie sztuki kulinarnej potrafią zrobić z niego doskonały użytek podczas przygotowywania potraw kuchni molekularnej. Z kolei dla służb zdrowia jest niezbędny, chociażby w trakcie krioterapii.
Powstaje zaś drogą separacji. Na czym polega proces? W pierwszej kolejności sprężone powietrze znajdujące się w specjalnym urządzeniu zostaje pozbawione wszelkich zanieczyszczeń. Następnie dochodzi do odprowadzenia z niego ciepła. Efektem jest skroplenie pierwiastka. Na tym jednak nie koniec, ponieważ chcąc zachować właściwości uzyskanej substancji, musi zostać zgromadzona w pojemnikach znanymi powszechnie jako naczynia Dewara.
W jaki sposób wykorzystuje się ciekły azot?
Zmagazynowany we wspomnianych dewarach ciekły azot, z powodzeniem można zastosować na wiele sposobów. Na pierwszy plan wysuwa się medycyna, a przede wszystkim zabiegi kriochirurgiczne i dermatologiczne. Ponadto jest nieoceniony w fizjoterapii, a nawet w leczeniu stanów depresyjnych. Służy jednocześnie przechowywaniu materiałów biologicznych znajdujących się m.in w bankach genów. Odgrywa też duża rolę w praktyce weterynaryjnej.
Druga popularna branża to przemysł spożywczy. Użycie cieczy kriogenicznej uchodzi za najlepszą metodę na zachowanie smaku, konsystencji, zapachu i składników odżywczych wszelkich produktów żywnościowych poprzez ich mrożenie. Przytoczyć należy tutaj też wspomnianą już wcześniej kuchnię molekularną. Szczególnie efektownie prezentują się desery lub drinki z tzw. chmurką.
Na tym nie koniec. Ciekły azot jest niezwykle pomocny w procesach chemicznych i metalurgicznych. Sprawdza się również choćby w obróbce metali, a zwłaszcza techniką laserową. Oprócz tego pomaga w kruszeniu różnorodnych materiałów konstrukcyjnych.
Ciekły azot a bezpieczeństwo pracy. O czym trzeba pamiętać?
Czy tak powszechne zastosowanie ciekłego azotu świadczy o tym, iż jest on całkowicie niegroźny? Tak, jeśli podczas pracy zachowywane są niezbędne środki ostrożności. Jak zatem obchodzić się z substancją bez zagrożeń dla zdrowia?
W pierwszej kolejności należy zadbać o właściwą ochronę ciała. Użytkowanie cieczy kriogenicznej zawartej w specjalnym dewarze wymaga odpowiedniego fartucha, długich spodni, rękawic, a także gogli. W przypadku przygotowywania potraw, ważne, aby zachowywały optymalną ilość tłuszczu, która ograniczy ryzyko poparzenia. Natomiast w momencie konsumpcji powinny utrzymywać bezpieczną temperaturę.
Nie bez znaczenia jest sam dewar z wąskim wlotem zwiększającym poziom izolacji substancji od środowiska zewnętrznego. Dzięki temu jednocześnie zostanie zmniejszone ryzyko jej odparowania. Co ważne, każde naczynie posiada maksymalny czas podtrzymywania azotu. Trzeba więc pamiętać o jego zużyciu przed upływem wskazanej liczby dni.